Average rating
Regularne wizyty w mediach społecznościowych, ciągłe zerkanie czy nie pojawiły się nowe powiadomienia na telefonie, czy sprawdzanie poczty elektronicznej raz po raz są nawykami, jakie zostały nam zaimplementowane przez Twórców tych rozwiązań intencjonalnie.
Służy do tego bardzo prosty model o którym napisał Nir Eyal w książce „Skuszeni”. Jego poznanie pozwoli ci z jednej strony zmieniać nawyki, a z drugiej, zastosować go do zmieniania nawyków innych.
Siła tego modelu polega na oparciu go o mechanizmy nie będące jakimiś nowościami, ale o te, które były w nas od zawsze. Jednym z kluczy do sukcesu w obrębie aplikacji internetowych jest bowiem zrozumienie faktu, że Internet nie jest miejscem, gdzie ludzie chcą robić nowe rzeczy, ale rzeczy, które robili od zawsze tylko czasami w inny sposób…(łatwiej, szybciej, w niespotykanej dotąd skali, częściej, sprawniej, przy mniejszym zaangażowaniu, inaczej itp.).
Model Wabika
Mechanizm składa się z czterech faz:
- Impuls (wewnętrzny lub zewnętrzny)
- Działanie
- Nieregularne wzmocnienia
- Lokata uczuciowa
W dalszej części omówimy sobie poszczególne etapy oraz mechanizm powodujący regularną cykliczność powyższego modelu.
Impuls do działania
Jest to mechanizm napędowy całego cyklu. Impulsy dzielą się za zewnętrzne i wewnętrzne i są aktywatorem działania. Przykładami impulsów zewnętrznych są wszystkie powiadomienia z aplikacji, „dymki”, maile z CTA (Call To Action), czy smsy. Jest to wszystko to, co powoduje, że zaczynasz rozważać akcje (a najczęściej podejmujesz ją automatycznie – ale to w kolejnych cyklach, po zainwestowaniu w lokatę uczuciową).
Impulsy wewnętrzne to mechanizmy ściśle sprężone z myślami, emocjami i pragnieniami – powstają one poprzez wcześniejsze korzystanie z impulsów zewnętrznych. Po jakimś czasie nawet bez impulsu zewnętrznego zaczynamy zastanawiać się „co tam na LinkedIn”, czy innym portalu społecznościowym, albo czy na poczcie przypadkiem nie pojawił się nowy email. Ekstremalnym stadium bycia wiecznie impulsowanym wewnętrznie jest syndrom FOMO (Fear Of Missing Out).
Działanie
W największym skrócie, to zachowanie wywołane impulsem, skutkujące nagrodą. Użytkownik ma podjąć konkretne, zaplanowane przez projektanta systemu działanie. Podstawową zasadą jest to, żeby owo działanie wymagało mniej wysiłku niż myślenie o tym jak je podjąć – im większy wysiłek wymagany do wykonania działania, tym mniejsze prawdopodobieństwo jego wykonania (patrz ilość „lajków” vs ilość komentarzy pod statystycznym postem).
Drugim czynnikiem zwiększającym prawdopodobieństwo wystąpienia działania jest motywacja psychologiczna opierająca się na jednym z trzech czynników:
- Poszukiwanie przyjemności lub unikanie cierpienia
- Poszukiwanie nadziei i unikanie lęku
- Zabieganie o akceptacje społeczną / uniknięcie odrzucenia społecznego
Nieregularne wzmocnienia
To jest clou całego modelu, to „dzięki” temu mechanizmowi ludzie stają się hazardzistami. Klasycznym przykładem produktu, który opiera się na nieregularnym wzmocnieniu jest tzw. jednoręki bandyta, stół do ruletki, czy loterie.
Nasz mózg oczekuje nagrody, a wprowadzenie zmienności zdecydowanie ten efekt zwiększa. Wzmocnienia dzielą się na trzy podstawowe gatunki: plemienne, łowieckie i samowzmocnienia.
- Plemienne: nagrody dzięki którym jesteśmy akceptowani, atrakcyjni, ważni i zintegrowani społecznie
- Łowieckie: polujemy przede wszystkim na informacje, ale też dobra (również te niematerialne, takie jak sława, władza czy pozycja społeczna)
- Samowzmocnienia (najsilniejsza gratyfikacja opierająca się na automotywacji): satysfakcja, zdobywanie nowych umiejętności, samorealizacja, samorozwój
Lokata uczuciowa
To właśnie ta faza decyduje czy uczestnik w przyszłości po raz kolejny podda się cyklowi. Produkty projektuje się tak, żeby wymagały od nas zaangażowania. To zaangażowanie (czasu, danych, wysiłku itp.) to właśnie ta lokata. Dodatkowo, stosuje się inne angażujące mechanizmy takie jak: zaproś znajomych, określ swoje preferencje. Samo opanowanie specyficznej obsługi danego portalu jest już lokatą. Tak samo wypracowanie sobie w stosunku do niego pozytywnej opinii.
Mamy tu do czynienia z paradoksem, bo na etapie „Działania” powiedzieliśmy sobie, że mają one wymagać jak najmniejszego zaangażowania, ale tak właśnie to działa. Niewymagające zaangażowania małe kroki – budują zaangażowanie.
Im więcej czasu i wysiłku (nawet w malutkich kroczkach) użytkownik zainwestuje w produkt, tym większą jego wartość będzie postrzegał. Po prostu w życiu powtarzamy czynności jakie wykonaliśmy wcześniej, jakkolwiek nie byłoby to trywialne.
W tej fazie nie chodzi o pozyskanie natychmiastowej nagrody, ale o antycypacje przyszłej nagrody, dzięki której cały cykl się powtórzy. Z każdym takim powtórzeniem nasza lokata się zwiększa…
Najważniejsze cytaty:
„Wybierz jedną rzecz, najlepiej coś, za czym ludzie tęsknią od dawna… Określ co to takiego, i wykorzystaj nowoczesne technologie tak, aby maksymalnie zredukować liczbę etapów potrzebnych do realizacji tych pragnień”.
„Model wabika może stanowić użyteczne narzędzie, dzięki któremu wyeliminujesz pomysły o niskim potencjale. Może również posłużyć jako struktura, na podstawie której będzie można udoskonalać istniejące już produkty”.
„Naukowcy stwierdzili, że sformułowanie „może pan/pani odmówić” niejako blokuje naszą wewnętrzną, instynktowną niechęć do działania zgodnie z narzuconym sposobem”.
„Jeżeli użytkownicy wykonali pewien wysiłek związany z opanowaniem jakiejś umiejętności, prawdopodobieństwo zmiany produktu na konkurencyjny jest mniejsze”.
„Analiza własnych potrzeb może być źródłem niewiarygodnych wprost odkryć lub nowych pomysłów…”.
Może Cię zainteresować:
*Powyższy artykuł nie jest substytutem przeczytania opisywanej książki. Oryginalny tekst ma nieporównywalnie większy potencjał edukacyjny. Jeśli powyższy opis trafia w Twoje potrzeby, koniecznie przeczytaj książkę na podstawie której powstał. www.ksiazkawpigulce.pl
Książkę kupisz tutaj: